Bilim, kültür ve diplomaside kadınlar kutlanıyor: bilim insanı, yazar, feminist Lady Mary Wortley Montagu’nun mirası

Birleşik Krallık Ankara Büyükelçiliği, British Council ve British Institute (BIAA), kadınların bilim, kültür ve diplomasi alanındaki başarılarını onurlandırmak ve farkındalık yaratmak amacıyla 4 Mart’ta Ankara’daki Birleşik Krallık Büyükelçiliği’nde bir resepsiyon ve panel düzenledi. 

Birleşik Krallık Büyükelçi Yardımcısı Wendy Wyver, British Council Ülke Direktörü Gill Caldicott ve BIAA Direktörü Dr. Lutgarde Vandeput MBE’nin ev sahipliğinde düzenlenen etkinlik, Dünya Kadınlar Günü anısına çok sayıda davetliyi bir araya getirdi.

300 yılı aşkın bir süre önce, Nisan 1721’de çiçek hastalığı salgını İngiltere’yi kasıp kavuruyordu. Londra’nın çoğu ölümcül virüse yakalanma korkusuyla evlerinden çıkmazken, çiçek hastalığına nasıl son verileceğini bilen bir kadın vardı. Lady Mary Wortley Montagu, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki kadınlarla yaptığı sohbetlerden aşılamayı öğrenmişti. Osmanlı topraklarında yaygın olarak uygulanan bu işlem, enfekte olmuş bir kişiden irin alınarak sağlıklı bir kişinin vücuduna aktarılmasını ve böylece bağışıklık kazanılmasını içeriyordu. İngiltere’de pek çok kişi Montagu’yu ’tehlikeli bir kadın’ olarak görüp alay etse de Montagu haklı çıktı ve bir Osmanlı tıp uygulaması 18. yüzyıl İngiltere’sinde pek çok hayatı kurtardı. Çığır açan tıbbi başarılarının ötesinde Montagu’nun mirası, ölümünden sonra yayınlanan, kadınların yaşamlarına dair değerli bilgiler veren ve İngiltere’nin Osmanlı İmparatorluğu’ndan öğrenebileceği çok şey olduğunu gösteren mektuplarına kadar uzanıyor.

Etkinlik kapsamında düzenlenen panelde, British Institute (BIAA) Müdür Yardımcısı Dr. Peter Cherry, BBC’nin klasik kadın başrollü komedi dizisi Birds of a Feather’ın yapımcısı ve ’Mary Wortley Montagu’nun Öncü Yaşamı: Bilim İnsanı ve Feminist’ kitabının yazarı Jo Willett ve BBC’nin ‘2019’un En Etkili 100 Kadını’ndan biri olarak kabul edilen, ödüllü Türk-İngiliz yapısal biyolog Prof. Zehra Sayers ile Montagu’nun mirası ve bunun, hem Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ikili işbirlikleri hem de bilim, diplomasi ve kültür alanlarında kadınların seslerini duyurmaya örnek teşkil etmesi üzerine konuştu. Etkinliğin ardından düzenlenen resepsiyonda bilim, kültür ve diplomasi alanlarındaki kadın liderler ağ kurma imkanı buldu. 

Birleşik Krallık Büyükelçi Yardımcısı Dr. Wendy Wyver: ”Lady Mary Wortley Montagu bağımsız bir düşünür ve kadınların iyi bir eğitim alma ve kamusal yaşama tam olarak katılma haklarının güçlü bir savunucusuydu. Zekası, merakı ve Osmanlı kadınlarının yaşamlarına ve geleneklerine eşsiz erişimi sayesinde, aşı kavramını Edward Jenner’dan çok önce İngiltere’ye tanıtmayı başardı. Ancak övgülerin çoğunu Jenner aldı! Bugün Birleşik Krallık, kadınların bilimde üstün başarı göstermelerini ve başarılarından dolayı hak ettikleri takdiri görmelerini desteklemek için çalışıyor. Dahası, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı kısa bir süre önce kadınları ve kız çocuklarını dış politikamızın merkezine koyan bir Uluslararası Kadın ve Kız Çocukları Stratejisi başlattı.” 

Gill Caldicott, British Council Türkiye Direktörü şunları söyledi: ”Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle düzenlenen bu etkinlik, kadınların bilim, kültür ve diplomasiye katkılarını kutlamak için bir platform sunuyor. British Council olarak, Birleşik Krallık’ta dünya standartlarında lisansüstü yeterlilikler için STEM bursları da dahil olmak üzere, eğitim ve sanat alanındaki tüm programlarımızda kadınların katılımını ve güçlendirilmesini destekliyoruz.”

Dr. Peter Cherry, British Institute Müdür Yardımcısı: ”Lady Mary Wortley Montagu, bilimsel ilerlemelerin paylaşılmasını, kültürler arası diyaloğun geliştirilmesini ve kadınların seslerinin o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu ve Birleşik Krallık sınırları ötesinde güçlendirilmesini savunmak için beklentileri altüst etti. Birleşik Krallık’ın sanat, beşeri ve sosyal bilimler alanlarındaki araştırmalarına Türkiye’de ev sahipliği yapan British Institute için Montagu, eşitliğe bağlı olduğumuzda, iş birliğine ve birbirimizden öğrenmeye açık olduğumuzda nelerin başarılabileceğinin ilham verici bir sembolüdür.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı